عوامل مستعد کننده ابتلا به بیماری مولتیپل اسکلروزیس
(فلج چندگانه)
فروغ امیری
مولتیپل اسکلروزیس (MS) یک بیماری مزمن عصبی
که در انگلستان نسبت به بسیاری از کشورها شایع تر است . عوامل ژنتیکی متعدد بر خطر
ابتلا به MS و شدت این بیماری موثرند . بررسی های انجام شده حاکی از افزایش شیوع جهانی
و نیز افزایش ابتلا زنها نسبت به مردها می باشد و بر این اساس توجه بیشتری به تاثیر
عوامل محیطی در بروز این بیماری معطوف شده است . در این مطالعه به بررسی برخی عوامل
زمینه ساز ابتلا به
MS از جمله مصرف ویتامین ، مصرف سیگار و چاقی پرداخته
شده است
ژنتیک و مهاجرت
بخش عمده خطر ابتلا به MS مربوط به عوامل ژنتیکی
به ویژه الگوهای
HLA می باشد ، از جمله HLA RB1*1501
DR15 که با خطر بالاتری را به همراه دارد . ژنهای
متعدد به عنوان عوامل زمینه ساز این بیماری با شدت آن در برخی جمعیت ها شناسایی شده
اند . عامل ژنتیک مسئول بالاتر بودن خطر ابتلا به این بیماری در بستگان درجه اول افراد
مبتلا شناخته شده است . به عنوان مثال ، یک گروه تحقیقاتی دانمارکی افزایش خطر ابتلا
(5/2%) را در بستگان درجه اول بیمار نشان داد ، حال آنکه این خطر در کل جمعیت برای
زنان 5/0 در صد و برای مردان 3/0 درصد می باشد .
سایر عوامل خطر فردی
بررسی همه جانبه علت های MS بدون در نظر گرفتن
شیوه زندگی که بر خطر ابتلا به MS اثر دارد ،امکان پذیر نمی باشد یکی از عوامل
مصرف سیگاراست . سیگار یک عامل خطر است که مستندات زیادی در تایید آن به عنوان یک علت
ایجاد کننده
MS وجود دارد . پزشکان با اطمینان می توانند بیماران را به تغییر این رفتار تشویق
کنند زیرا در این شیوه دیگر نگرانی از عوارض جانبی مسمومیت با ویتامین D وجود ندارد و دیگر به مهاجرت بیماران که تقریبا یک امر محال می باشد ،
نیازی نیست . چهار مطالعه آینده نگر در ارتباط با سیگار کشیدن و خطر ابتلا به MS وجود دارد . بزرگترین این مطالعات مربوط به "بررسی سلامت پرستاران
" است که در آن بیش از 200 هزار زن آمریکایی مورد ارزیابی قرار گرفتند . این مطالعه
نشان داد سیگار کشیدن با افزایش خطر ابتلا به MS در ارتباط بود به
عنوان مثال ، میزان شیوع نسبی برای زنان با مصرف سیگار که 25pack.year
یا بیشتر در مقایسه با افرادی که هرگز سیگاری نبوده
اند ،7/1 برابر بود( فاصله اطمینان 95% : 4/2-2/1$01/0>p) . یافته های حاصل افزایش MS را با افزایش مصرف سیگار نشان داد و این
ارتباط پس از تطابق از نظر سن ، موقعیت جغرافیایی و نژادی همچنان برقرار بود .
دومین عامل فردی موثر در خطر ابتلا به MS چاقی است . این یافته نیز از مطالعه آینده نگر بررسی سلامت پرستاران بدست
آمده است در این مطالعه ارتباط بدن شاخص توده بدن (BMI) در سن 18 سالگی با
خطر MS در مراحل بعدی زندگی بررسی شد و معلوم گردید که چاقی در سن 18 سالگی (BMI>30KG/m2) خطر
MS را تا دو برابر افزایش می دهد
MS در نتیجه ی فعل و انفعال عوامل محیطی در
همراهی با زمینه ای ژنتیکی ایجاد می شود . تحقیقات جدید نشان می دهند برخی از عوامل
محیطی ممکن است تحت تاثیر توصیه های پزشکی قابل تغییر باشند . تحقیقات بیشتر برای تایید
اطلاعات موجود در رابطه با عوامل خطر و ارائه بهترین توصیه های پزشکی به بیماران و
سایر افراد جمعیت ضروری است .
نکات کلیدی
-خطر MS تحت تاثیر عوامل
ژنتیکی است که تنها برخی از آنها شناسایی شده اند .
-خطر بروز MS در کشورهای مختلف
متفاوت است و اطلاعات مربوط به گروههای مهاجر حاکیست که تنها برای تفاوتهای بین کشورها
از نظر بروز این بیماری توسط عوامل ژنتیکی قابل توضیح می باشد .
-در انگلستان بروز MS در مقایسه با ارقام
جهانی بالاست . با این حال ، خطر ابتلا به MS در طول عمر یک فرد
اندک و در حدود 5 در 1000 برای زنان و کمتر از نیمی از آن در مردان است .
-مطالعات اپیدمیولوژیک در مقایسه های بزرگ
نشان می دهد که مکمل ویتامین D سیگار کشیدن و چاقی ممکن است خطر ابتلا به MS را تحت تاثیر قرار دهند ، اما مکانیزم های
چنین اثراتی به تحقیقات بیشتر نیاز دارد
منابع در دفتر نشریه موجود است