مقالات

مهریه و شرایط آن

 ۱۳۹۴/۱۲/۲۵

 

  طبق مواد قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران هر انسان اعم از زن و مرد از اهلیت تمتع برخوردار است. یعنی می تواند مالک مال شود و هر گونه تصرفی را در امور مالی خود بکند مگر آنکه دیوانه، سفیه و یا غیر رشید باشد و از این جهت هیچ تفاوتی بین زن و مرد نیست از جمله این حقوق مالی مهریه است که عبارت از مالی است که مرد هنگام ازدواج با زن به او می دهد.

در حقوق ایران غیر از ارث دو منبع مالی برای زن وجود دارد که عبارتند از:

 1- مهر

 2- نفقه که سعی می شود به اختصار منابع و احکام حقوقی مهر بیان شود.

تعریف مهر

مهر مالی است که به هنگام عقد نکاح برای ضوابط شرع و رسم و عادت از طرف مرد به زن پرداخت می شود و صداق- صداقیه،کابین و فرض هم نامیده می شود. مهر عندالمطالبه است یعنی به محض

انعقاد عقد نکاح زوجه مالک مهر می شود و این مالکیت نسبت به نصف مهر مستقر و در نیمی دیگر متزلزل است.

انواع مهر

مهر انواع مختلف دارد که عبارتند از:

1-مهر السنه (مهر محمدی)

2-مهر المسمی

3-مهر المثل

4-مهر المتعه

1-مهر السنه یا مهر محمدی

مهری است که پیامبر اسلام (ص) برای حضرت فاطمه (ع) مقرر کردند و آن عبارت از دویست و شصت و دو مثقال و نیم پول نقره مسکوک است.

2-مهر المسمی

 عبارت از میزان مالی است که به عنوان مهر در عقد نکاح ذکر می شود و مورد توافق زوجین است.  

 

3-مهر المثل

در عقد نکاح می توان مهر تعیین نکرد و زوجین می توانند پس از وقوع عقد با توافق مهر تعیین کنند، حال اگر قبل از تراضی تعیین مهر شود زوجه مستحق مهر المثل است و مهر المثل عبارت از مالی است که با در نظر گرفتن وضع خانوادگی و حال اقران و نزدیکان زوجه تعیین می شود.

 

4-مهر المتعه

چنانچه در عقد نکاح مهر تعیین نشود و زوج مصمم باشد که زوجه را طلاق دهد مقداری را به عنوان مهر تعیین و به زوجه پرداخت می کند و این مبلغ بستگی به وضعیت مالی زوج دارد.

بنابراین تعیین میزان مهر المثل به وضع خانوادگی زوجه و مهر المتعه به وضعیت مالی زوج بستگی دارد.

شرایط مهر

مهر باید واجد شرایط زیر باشد:

1-مهر باید ارزش مالی داشته باشد بنابراین آنچه را که فاقد ارزش مالی باشد نمی توان بعنوان مهریه تعیین کرد.

 

 

 

2-از نظر شرع و قانون قابل نقل و انتقال و معامله باشد بنابراین نمی توان مشروبات الکلی یا حیوانات حرام گوشت مانند خوک را بعنوان مهریه تعیین کرد.

3-زوج مالی را می تواند مهر قرار دهد که خود مالک آن باشد بنابراین اموال عمومی یا مال موقوفه را نمی توان مهر قرار داد.

4-ضرورتی ندارد که مهر حتما عین معین باشد بلکه انجام عمل یا حرفه آموزی یا تدریس هم می تواند مهریه باشد مثل آموختن قرآن به زوجه، یا آموختن رایانه به زوجه می تواند موضوع مهر باشد.

نتیجه:

البته این وظیفه حاکمیت است که اگر تعیین مهریه های سنگین را به مصلحت نهاد خانواده نمی داند در مرحله نخست با ایجاد فرهنگ سازی از طریق ابزارهای فرهنگی مانند رسانه ها، مردم را به سمتی که بر اساس فرهنگ عمومی و به میزان توانایی ها مهریه خود را تعیین کنند، هدایت کنند مردم نباید مهریه را بر اساس ناتوانی های مالی تعیین کنند، بسیاری فقها، پیشنهاد تعیین مهریه به میزان ˈمهرالسنهˈ را کرده اند.

محمد باقر چوپانی کارشناس حقوقی دانشگاه

 

برای نظر دادن ابتدا باید به سیستم وارد شوید. برای ورود به سیستم روی کلید زیر کلیک کنید.