نظر به اینکه برخی از ظروف محتوی محلول بخور اکالیپتوس شباهت زیادی به شیشه های حاوی شربت های دارویی دارند، این احتمال وجود دارد که این ترکیبات به اشتباه بجای هم مورد استفاده قرار بگیرند...
با توجه به برودت هوا و افزایش بروز علائم سرماخوردگی و مصرف بخور اکالیپتوس و همچنین نظر به اینکه برخی از ظروف محتوی محلول بخور اکالیپتوس شباهت زیادی به شیشه های حاوی شربت های دارویی دارند، این احتمال وجود دارد که این ترکیبات به اشتباه بجای هم مورد استفاده قرار بگیرند. نظر به احتمال بروز عوارض خطرناک و حتی مهلک بعد از مصرف خوراکی بخور اکالیپتوس، توجه همکاران محترم را به نکات زیر جلب می نماید:
1- محدوده میزان سمی محلول اکالیپتوس در مسمومیت خوراکی از مقادیر 4ml تا 480 ml و در برخی منابع دوز کشنده در بزرگسالان بین 0.05 - 0.5 ml/kg ذکر شده است و این به آن معنی می باشد که خطر بروز مسمومیت و حتی مرگ با مقادیر کم خوراکی هم وجود دارد. گر چه ممکن است برخی از کودکان پس از خوردن محلول اکالیپتوس بدون علامت باشند ولی گزارش شده است که مصرف خوراکی کمتر از یک قاشق چایخوری هم می تواند سبب بروز علائم مسمومیت حاد در بیمارن مسموم شود.
2- استفراغ، آسپیراسیون و کاهش هوشیاری، از عمده ترین خطراتی هستند که پیش روی فرد مسموم می باشند.
3- بیمار مسموم ممکن است طیف وسیعی از عوارض و علائم بالینی را نشان دهد که از جمله به موارد ذیل میتوان اشاره نمود:
علائم CNS شامل کاهش سطح هوشیاری، تشنج و خواب آلودگی (در برخی موارد ممکن است کوما پس از10 دقیقه بروز نماید). نکته بسیار مهم، اثر تضعیف کننده این ماده بر روی CNS است. این اثر در موراردی با شروع سریع، در طی 30 دقیقه نخست و در مواردی به صورت تأخیری، درطی 4 ساعت اول بعد از مصرف خوراکی اتفاق می افتد و می تواند موجب تنگی نفس، آپنه و کوما در بیمار گردد. اثر تضعیف کننده اکالیپتوس بر روی CNS ممکن است تا 3 روز بعد از خوردن این ماده ادامه داشته باشد.
4- علائم مسمومیت گوارشی که معمولاً جزو اولین علائم هستند، شامل درد ناحیه اپی گستر، اسهال و استفراغ می باشد. از آنجا که ممکن است بیمار در شرایط کاهش سطح هوشیاری یا خواب آلودگی دچار استفراغ شود. این حالت به دلیل احتمال بروز آسپیراسیون، بسیار خطرناک است. محلول اکالیپتوس دارای جذب بالایی از دستگاه گوارش می باشد و مصرف همزمان شیر و یا غذا با این ماده، سبب افزایش جذب آن خواهد شد. لذا نباید به بیمار شیر خورانده شود.
5- علائم تنفسی شامل تنگی نفس، وقفه تنفسی، سیانوز، برونکواسپاسم، ادم ریوی، تاکی پنه و تنفس نامنظم و سطحی می باشد. بیماران هوشیار معمولاً از احساس خفگی شکایت دارند.
6- از دیگر علائم می توان به ضعف عضلات و آتاکسی، میوز یا میدریاز، تاکیکاردی، کاهش فشارخون، عدم تعادل ،کوما و حتی مر گ اشاره کرد.
7- اقدامات درمانی لازم در مسمومیت با اکالیپتوس، بصورت علامتی – حمایتی می باشد و آنتی دوت اختصاصی جهت درمان این نوع مسمومیت وجود ندارد. بیمار از نظر وضعیت ریوی، مغز و اعصاب و قلبی – عروقی تحت نظر باشد. بطور کلی اقدامات اصلی شامل این موارد می باشد: انتقال سریع بیمار به یک مرکز درمان مسمومیتها (صرف نظر از داشتن یا نداشتن علائم بالینی و مقدار مصرف)، انجام اقدامات اولیه و نگهدارنده، درمان عوارض و علائم بوجود آمده بر حسب موارد بروز هرکدام از آنها.
یادآوری مهم : عدم انجام هر گونه اقدامی جهت تحریک به استفراغ
8- به دلیل وجود خطرات آسپیراسیون، چنانچه جلوگیری از جذب سم در بدن بیمار، بدون حفاظت مجاری تفسی صورت گیرد، خود می تواند خطرساز باشد. بهترین روش در مسمومیت های همراه با علائم ناچیز یا متوسط، تحت نظر قراردادن بیمار می باشد (بهتر است بیماران بدون علامت، تا 6 ساعت تحت نظرباشند). در ابتدا عملکرد ریوی فرد مسموم باید ضمن انجام رادیوگرافی ریه بررسی شود و درصورت عدم وجود مشکلات ریوی 6 ساعت پس از خوردن محلول اکالیپتوس، رادیوگرافی ریه تکرار گردد.
9- لاواژ گوارشی با احتیاط و با تجویز زغال فعال (درصورت مصرف مقادیر بالا از محلول اکالیپتوس ) تنها باید درشرایط بیهوشی عمومی و با انتوباسیون داخل تراشه صورت گیرد. اگر چه هنوز اثربخشی زغال فعال در کاهش جذب سم از بدن بیمار مسموم درحال بررسی است .
10- معمولاً بهبودی به سرعت و درطی 24 ساعت صورت می گیرد، که بهتر است بیمار در طی این مدت تحت نظر باشد این مطلب بخصوص در مواردی که میزان ماده خورده شده زیاد باشد و یا اینکه بیمار از نظر سن (کودکان و افراد مسن ) و یا ابتلا به یک بیماری زمینه ای، بیشتر در معرض خطر باشد از اهمیت ویژه ای برخوردار است .
مرکز اطلاع رسانی دارویی و سموم