دکتر وریا رحیمی: اکثر نشانه های ایجاد شده در اثر مسمومیت غذایی مشابه عفونتهای ویروسی دستگاه گوارش می باشد لذا شناسایی قطعی عوامل ایجاد کننده مسمومیتهای غذایی بدون کشت مدفوع غیر ممکن است.
رئیس اداره تحقیق، توسعه و آموزشهای
مردمی معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاهگفت: مسمومیتهای غذایی با توجه به عامل ایجاد کننده آن دارای انواع مختلفی
میباشند که تشخیص نوع مسمومیت و روش درمان آن بعهده پزشک بوده و با توجه به خطرناک
بودن برخی از مسمومیتها توصیه میگردد مردم از خوددرمانی و مصرف خودسرانه داروها در
مسمومیتهای غذایی اکیداً خودداری نمایند.
دکتر رحیمی در خصوص علایم و نشانه های مسمومیت غذایی گفت:
اکثر نشانه های ایجاد شده در اثر مسمومیت غذایی مشابه عفونتهای
ویروسی دستگاه گوارش می باشد لذا شناسایی قطعی عوامل ایجاد کننده مسمومیتهای غذایی
بدون کشت مدفوع غیر ممکن است. متداولترین باکتریهایی که می توانند مسمومیت غذایی
ایجاد کنند عبارتند از: سالمونلا، ، ای کولای، شیگلا، کلستریدیوم بوتولینوم،
کلستریدیوم پرفرنژنس، استافیلوکوک طلائی، یرسینیا و باسیلوس سرئوس.
مسمومیتهای غذایی با توجه به عامل ایجاد کننده آن دارای انواع مختلفی
میباشند که تشخیص نوع مسمومیت و روش درمان آن بعهده پزشک بوده و با توجه به خطرناک
بودن برخی از مسمومیتها توصیه میگردد مردم از خوددرمانی و مصرف خودسرانه داروها در
مسمومیتهای غذایی اکیداً خودداری نمایند.
وی افزود: در هنگام خرید، نگهداری و یا آماده سازی مواد غذایی در صورت عدم
رعایت برخی نکات بهداشتی احتمال آلوده شدن مواد غذایی با عوامل میکروبی وجود داشته
و مصرف آنها می توانند سبب بروز مسمومیت غذایی شود. نکته حائز اهمیت این است که بر
خلاف تصور عموم غذاهای مسموم کننده ممکن است بو یا مزه ناخوشایندی نداشته باشند.
با وجودیکه اکثر مسمومیت های غذایی معمولاً ظرف 24 ساعت برطرف میشوند، اما در صورت
عدم درمان مناسب برخی از مسمومیتهای غذایی می توانند حتی کشنده نیز باشند. علاو بر
آلودگی میکروبی، مسمومیت غذایی می تواند همچنین در اثر آلودگی غذا با مواد
افزودنی، فلزات سنگین ( سرب، آرسنیک، جیوه و کادمیوم)، باقیمانده سموم دفع آفات
نباتی و سایر مواد سمی که در مراحل تولید، نگهداری و فرآوری غذا تولید می شوند
(مانند نیتروزامین و آفلاتوکسین) ایجاد شود. برخی از مواد غذایی که در صورت عدم
رعایت بهداشت در تهیه و مصرف آنها میتوانند موجب مسمومیت شوند عبارتند از: گوشت، مرغ، تخم مرغ، ، بوقلمون ، سوسیس، کالباس،
ماهی دودی، ماهی آزاد، ماهی تون، میگو، آبگوشت یا عصاره گوشت، شیر و شیر کاکائو
غیر پاستوریزه، پنیر، شیر خشک، انواع
کنسروها (مانند: کنسرو ماهی، کنسرو ذرت، کنسرو لوبیا و ...) کشک خانگی، سالاد ماهی،
سالاد ماکارونی، انواع برنج، خردل، خوراک گوشتی، خوراک سبزیجات، سوپ، سس ها، شیرینی های خامه ای یا کرم دار، لوبیا،
سیب زمینی، سرکه سیب و عسل خام خالص (عامل بوتولیسم نوزادان) به همین علت به
نوزادان زیر یک سال نباید عسل داده شود.
وی نکات قابل توجه در خرید مواد غذایی را برشمرد و گفت:
گوشت هایی را خریداری کنید که سرد باشند و بسته بندی مناسبی داشته
باشند. تخم مرغ ها را کنترل نمایید و از خرید انواع شکسته و یا دارای بسته بندی
نامناسب خودداری کنید.
از خرید قوطی های کنسرو دارای برآمدگی، فرورفتگی و یا نشتی خودداری
کنید و مطمئن شوید که درپوش آن ها شکسته نشده باشد. اگر فرآورده ای ظاهر و یا بوی
ناخوشایندی داشت، به هیچ عنوان آن را نچشید.
غذاهای منجمد را در انتهای خرید به سبد خرید خود اضافه کنید تا در
حین خرید گرم نشوند.
گوشت و مرغ را از سایر غذاهای موجود در سبد خرید خود جدا نگهدارید و
همچنین این غذاها را به منظور جلوگیری از نشت عصاره های آنها در کیسه های پلاستیکی
جداگانه نگهداری کنید.
اگر فاصله محل خرید تا منزل شما بیش از یک ساعت می باشد، برای غذاهای
فاسد شدنی از یک خنک کننده مناسب استفاده کنید.
رئیس اداره تحقیق، توسعه و آموزشهای مردمی معاونت غذا و دارو کرمانشاه نگهداری غذا بسیار مهم دانست و گفت:
دمای یخچال را در 8 درجه سانتی گراد و یا کمتر و فریزر را در 20-
درجه سانتی گراد و یا کمتر تنظیم نمایید.
گوشت، مرغ و فرآورده های لبنی را بلافاصله پس از خرید و رسیدن به
منزل در یخچال قرار دهید.
اگر تا چند روز از گوشت ها استفاده نمی کنید، آنها را در کیسه
نایلونی جداگانه و در فریزر قرار دهید.
گوشت تازه و یا از حالت انجماد خارج شده (ذوب شده) را در اسرع وقت
مصرف کنید.
نکات قابل توجه در زمان آماده سازی غذا:
یخ غذا را در یخچال ذوب کنید و اگر عجله دارید آنها را در کیسه
پلاستیکی محکمی قرارداده و داخل ظرف آب خنک بگذارید. هرگز غذاهای بدون پوشش را روی
پیشخوان آشپزخانه و در دمای اتاق قرار ندهید و بلافاصله بعد از آب شدن یخ، آنها را
بپزید.
ظروف، تخته های برش و ظرف شویی آشپزخانه را همواره تمیز نگهدارید.
زیرا باکتری ها براحتی توسط سطوح آلوده منتشر می شوند.
تخته های برش را با یک محلول سفیدکننده رقیق شده تمیز کنید و سپس
آنها را با آب خنک بشوئید. بهترین نوع تخته ها برای برش گوشت ها، تخته های
پلاستیکی می باشند و هرگز برای برش گوشت و نان از تخته مشترک استفاده نکنید.
همیشه قبل، در حین و بعد از تهیه غذا، دست های خود را با آب و صابون
به خوبی بشویید.
غذاهای آماده را روی همان سطحی که گوشت و مرغ خام را قرار داده اید،
نگذارید و سطوح و ظروفی را که در تماس با گوشت و مرغ هستند، قبل از استفاده برای
تهیه سایر غذاها، به خوبی بشوئید.
گوشت، مرغ و ماهی را کاملاً بپزید.
توصیه های بهداشتی در زمان مصرف غذا:
هرگز غذاهای پخته شده را بیش از 2 ساعت (اگر هوای اتاق گرم می باشد،
بیش از یک ساعت) در دمای اتاق رها نکنید.
باقیمانده غذاها را بلافاصله در یخچال قرار دهید و منتظر خنک شدن
غذاها نشوید.
برای دوباره گرم کردن غذاهای
باقیمانده آنها را تا 74 درجه سانتی گراد گرما دهید و همچنین غذاهایی که بیش از
4-3 روز باقیمانده اند را مصرف نکنید.
رحیمی در پایان در خصوص اقدامات لازم در هنگام بروز مسمومیت غذایی گفت:
در صورتیکه در تعداد زیادی از افراد که سابقه مصرف غذای مشترکی را
دارند علائم و نشانه های بالینی مشابهی مشاهده گردد بایستی احتمال بروز مسمومیتهای
غذایی را در نظر داشته و با مرکز کنترل مسمومیت و یا پزشک تماس گرفته شود تا
اطلاعات بیشتری در ارتباط با مسمومیت و زمان مراجعه به پزشک در اختیار شما قرار
دهند. نکته ای که بسیار مهم می باشد از دست دادن آب بدن و کاهش مایعات بدن در اثر
تهوع واستفراغ می باشد. بچه ها خیلی آسان آب بدنشان را از دست می دهند. اگر به
مورد مسمومیت غذایی مظنون بودید، نوشیدن مقدار فراوان مایعات بویژه آب بسیار مهم
می باشد. برای توقف استفراغ یا اسهال اکیداً دارویی خودسرانه خورده نشود مگر آنکه
توصیه پزشک باشد. چون درمان این علائم می تواند زمان آنها را طولانی تر کند.
در صورت وجود خون در مدفوع یا استفراغ، تب بالا (5/38 درجه سانتی
گراد)، از دست دادن مایعات بدن و یا در مواردیکه علایم بیش از یک روز طول بکشد،
باید حتماً به پزشک مراجعه کرد. والدین کودکان با علایم تب بالا و استفراغ باید با
پزشک معالجشان تماس بگیرند. شدت نشانه ها با توجه به سن و وضعیت سلامتی بدن متفاوت
می باشد، توجه داشته باشید که علائم مسمومیت در سالمندان و نوزادان می تواند
خطرناکتر باشد.