کارشناس اداره نظارت بر مواد غذایی، آرایشی و بهداشتی معاونت غذا و دارو: بیشتر خانم ها هنگام خرید لوازم آرایشی جدید فقط به مارک آنها توجه می کنند و حتی نگاهی هم به فهرست مواد تشکیل دهنده آن نمی اندازند. این در حالی است که بعضی مواد به کار رفته در رژ لب، لاک ناخن، ریمل، کرم های صورت، ضدآفتاب ها، دئودورانت ها و... می تواند به بدن شما آسیب برساند و در طولانی مدت عوارض زیادی از جمله سرطان، اختلالات هورمونی ایجاد کند.
سید سعید کرانیان گفت: لوازم
آرایش شامل کرم‌های محافظت‌کننده پوست، لوسیون‌ها (کرم‌های مایع)،
پودرها، عطرها، رژ لب، لاک ناخن، مواد آرایشی چشم و صورت، فر مو، لنزهای
رنگی، رنگ مو، ژل و اسپری مو، دتودورانت‌ها (ضدبو)، محصولات مربوط به نوزاد، روغن
شستشو، کف وان (مایع ویژه وان)، نمک شستشو، روغن‌ها و دیگر انواع محصولات هستند.
وی در خصوص تاریخچه لوازم آرایشی افزود: مصریان به عوالم روحانی
بسیار معتقد بودند و ظاهر اشخاص را به طور مستقیم متناسب با درجه معنوی گرایی او
می دانستند. به همین دلیل آن ها همواره به دنبال روش هایی بودند که در حد قابل
قبولی زیبا شوند. اهالی مصر بسیار مبتکر بودند و موفق به انجام اختراعاتی شدند که
حتی با استانداردهای امروز هم ابتکاری و خلاقانه است. لوازم آرایش یکی از این
اختراعات است.
آن ها استعداد فراوانی در
عمل آوردن فرمول های طبیعی برای حل مشکلات پوستی داشتند. شاید باور نکنید که آن ها
در قرنهای ۱۵
تا ۱۰ قبل
از میلاد، محصولاتی برای رفع ترک های پوست ناشی از کشیدگی، چروک پوست، جای زخم و
ریزش مو داشته اند! بعضی دیگر از لوازم آرایشی مورد استفاده در مصر باستان، لوازم
آرایش چشم، کرم صورت، روغن بدن و طیف وسیعی از انواع عطریات بوده است.
در آن زمان می گفتند که طبقه
کارگر که در فضای باز به کار مشغولند پوستی آفتاب سوخته و زمخت دارند و این افراد
نباید با طبقات بالای اجتماع که پوستی سفید و پاکیزه دارند، معاشر باشند و
درنتیجه، برای رسیدن به چنین ظاهری، زنان و مردان از پودری استفاده می کردند که
ترکیبی شامل اکسید سرب و چند ماده شمیایی دیگر بود. متاسفانه بهای این زیبایی
بسایر گزاف بود و به مسمومیت از سرب منجر میشد. به همین دلیل کوشش برای یک ماده
جایگزین آغاز شد و بالاخره پودری که از اکسید روی تهیه میشد، مورد استفاده قرار
گرفت که هنوز هم از آن استفاده میشود.
اوج گیری صنعت لوازم آرایشی
در قرن ۲۰ با
رونق گرفتن سالن های زیبایی در ابتدای قرن بیستم، صنعت تولید لوازم آرایشی به وجود
آمد و هرگز افول نکرد. با گشایش یک سالن زیبایی به نام سلفریجز به نام در سال ۱۹۰۹، لوازم آرایش دیگر به طور
مخفی فروخته نمی شدند، بلکه به بازار آزاد آمدند و زنان با اعتماد به نفس بسیار
زیاد، به خریدن آنها می پرداختند. با گذشت زمان، انواع مختلفی از لوازم آرایش مد
روز شده و بعد انواع دیگری جایگزین نوع قبل شدند و درواقع، استفاده از لوازم
آرایشی، پایه های مد را بنا نهاد و امروزه با فهرست پایان ناپذیر محصولات زیبایی و
آرایشی، مد به صنعتی چند بیلیون دلاری مبدل شده است و این صنعتی است که حتی در دوران رکود هم، مشکل
چندانی پیدا نکرده است و همواره مشتریان دایمی خود، خانمهای زیبا و آقایان زیبا
پسند، را حفظ کرده است.
کارشناس اداره نظارت بر مواد غذایی، آرایشی و بهداشتی معاونت غذا و دارو گفت: 8 ماده خطرناک در لوازم آرایشی وجود دارد که بسیار خطرناک می باشند.بیشتر خانم ها از فرط خوشحالی و ذوق زدگی هنگام خرید لوازم آرایشی جدید فقط به مارک آنها توجه می کنند و حتی نگاهی هم به فهرست مواد تشکیل دهنده آن نمی اندازند. این در حالی است که بعضی مواد به کار رفته در رژ لب، لاک ناخن، ریمل، کرم های صورت، ضدآفتاب ها، دئودورانت ها و... می تواند به بدن شما آسیب برساند و در طولانی مدت عوارض زیادی از جمله سرطان، اختلالات هورمونی و... ایجاد کند.
1- فتالات Phthalates))
فتالات
ماده ای است که باعث اختلالات هورمونی می شود. معمولا دو نوع از این
ماده در مواد آرایشی استفاده می شود:
بنزیل فتالات BBP
دی بوتیل فتالات DBP
فتالات
و ترکیب های مختلف آن، اثری شبیه هورمون زنانه استروژن دارند.
اگر زنان
باردار در معرض این ماده قرار گیرند، فرزندشان با ناهنجاری های مادرزادی در اندام
تناسلی متولد می شود. علاوه بر این، تاثیر مخرب آن روی کبد، کلیه ، ریه و غدد جنسی
ثابت شده است.
2- فرمالدئید Formaldehyde))
فرمالدئید
باعث التهاب و تحریک پوست شده و در صورت تماس طولانی مدت باعث ضعف عمومی بدن می
شود. تنفس این ماده موجب سردرد، سوزش گلو، اختلال تنفس و بروز علائم آسم می شود.
مصرف
مقادیر زیاد و طولانی مدت آن باعث ایجاد آثار سمی و سرطان در بدن می شود و مقادیر
اندک آن نیز باعث تحریک، سوزش چشم و ریزش اشک می شود. مسمومیت، افزایش اسید خون و
کاهش شدید حرارت بدن نیز از عوارض جذب فرمالدئید از طریق دستگاه گوارش هستند.
3- پارابن Paraben))
این
ماده به طور وسیعی در مواد آرایشی استفاده می شود و نوعی نگهدارنده محسوب می شود
که از رشد میکروب ها جلوگیری می کند.
همیشه روی برچسب لوازم آرایشی به دنبال واژه paraben یا عبارت های propylparaben و ethylparaben
باشید، زیرا این مواد شیمیایی می توانند باعث اختلالات غددی
و هورمونی شوند.
4- اکسی بنزون (Oxybenzone)
هنگام
خرید رژ لب یا لیپ استیک، حتما برچسب آن را بخوانید تا مطمئن شوید در آن
اکسی بنزون به کار نرفته باشد، به خصوص در مورد رژ لب های ضد آفتاب.
این
ماده می تواند باعث ایجاد حساسیت و اختلالات هورمونی شود و به سلول ها آسیب
برساند.
5- سورفاکتانت Surfactant))
سورفاکتانت
از طریق پوست، تنفس و گوارش می تواند جذب بدن شود. این ماده علاوه بر خشکی، التهاب
پوست و مخاط، درماتیت آلرژیک، حساسیت چشمی و چروک خوردگی سریع تر پوست، در صورت
مصرف زیاد آثار سرطان زایی نیز خواهد داشت. سورفاکتانت در بیشتر مواد شوینده، کف
کننده، شامپوها و صاف کننده های مو و لباس نیز استفاده می شود. جذب سیستمیک یا
خورده شدن به اشتباه آن می تواند عوارض داخلی متعددی داشته باشد.
6- رنگ ها
رنگ
های شیمیایی مختلفی که در محصولات زیبایی و آرایشی به کار می روند، در صورت رعایت
نکردن استانداردهای خاص می توانند مشکل ساز باشند و باعث عوارض پوستی و داخلی
شوند. به خصوص در مورد رژ لب که طی روز چندین بار استفاده می شود و احتمال دارد با
خوردن هر نوع ماده غذایی مقداری از آن نیز مستقیما وارد بدن شود.
7- بوتیل
هیدروکسی Butylated
Hydroxyanisole))
بوتیل
هیدروکسی نوعی ماده نگهدارنده است. چندی پیش موسسه ملی سم شناسی ایالات متحده
اعلام کرد این ماده می تواند منجر به سرطان شود. اما متاسفانه هنوز در بسیاری از
مواد آرایشی و بهداشتی مثل رژ لب و خط چشم به کار می رود.
بوتیل
هیدروکسی تولوئن نیز یکی از مواد اصلی تشکیل دهنده لاک ناخن است و تماس
طولانی مدت با آن، علائم جسمی و روانی متعددی ایجاد می کند.
8- فراگرنس (fragrance)
اگر
پوست حساسی دارید سعی کنید از لوازم آرایشی حاوی مواد خوشبوکننده استفاده نکنید.
محصولاتی تهیه کنید که روی برچسب آنها عبارت
«fragrance free» چاپ شده باشد. گاهی اوقات این مواد مانند عطر و ادکلن می توانند
باعث سردرد، سرگیجه، آلرژی پوستی و تغییرات رنگ پوست شوند.
استفاده از نانو در تهیه
لوازم آرایشی بهداشتی
از کاربردهای فناوری نانو در
صنایع آرایشی و بهداشتی نیز می‌توان به ویژگی‌های عمده کرم‌های ضدآفتاب حاصل از
فناوری نانو نسبت به محصولات قدیمی اشاره کرد.
کاهش چشمگیر جذب اشعه ماوراءبنفش بدون استفاده از مواد
شیمیایی، شفاف‌ترشدن محصول و امکان توزیع یافتن در بسیاری از پایه‌های مورد
استفاده محصولات آرایشی برای جلوگیری از تشکیل کیک (حالتی از ناپایداری فراورده‌های
آرایشی)، از این دست ویژگی‌ها هستند. همچنین تبدیل نقره به نانوذرات نقره، فعالیت
و قابلیت میکروب‌کشی آنها را چندین برابر می‌کند، صنایع آرایشی و بهداشتی نیز از
این خاصیت در ساخت صابون‌ها و دیگر مواد آرایشی استفاده کرده‌اند.
یک نمونه جدید از پیشرفت فناوری نانو در محصولات آرایشی
نانو پودرهای جذب کننده ی UV می
باشد. اکسیدهای معدنی مخصوصا اکسیدروی و اکسید تیتانیوم چندین سال است که در صنعت
آرایشی استفاده می شود. عملکرد اکسیدروی در مسدود کردن اشعه UV و همچنین اثر سفیدکنندگی آن ها به طور
چشمگیری به اندازه ذرات، توزیع اندازه، بار و پراکندگی ذرات وابسته هستند. فناوری
نانو برای برگرداندن مواد معدنی به موقعیت قبلی شان در میان کرم های ضد آفتاب تلاش
می کند. اثر سفیدکنندگی باعث پخش نور بوسیله ذرات موجود در کرم ضدآفتاب می باشد
وی با اشاره به اینکه سرب باعث آسیب‌های مغزی و
عصبی میشود گفت: سرب بلعیده شده توسط انسان، وارد خون میشود تا به یک مقدار ثابت برسد، سرب اضافی به بافت‌های نرم به‌خصوص مغز وارد میشود. مقادیر بالای آن سبب از کار افتادن کلیه و صدمه دائمی به مغز میشود. در بزرگسالان افزایش سطح سرب در خون، کمی افزایش فشار خون به وجود می‌آورد. بچه‌ها تحت تاثیر سربی که پیش یا پس از تولد به بدن آنها وارد شده ممکن است دچار آسیب‌های روانی و عصبی شوند. بیشترین اثرات زیان‌بار سرب بر رفتار، دقت و IQ بچه‌ها دیده شده است، بنابراین به‌نظر می‌رسد هیچ سطح ایمنی از سرب که اثر تخریبی بر نوزادان و جنین‌ها تولید نکند، وجود ندارد.
وی گفت مارکهای
تقلبی باعث پیری زودرس می شود. باید توجه داشت واکنش حساسیتی، یکی از شایع ترین عوارض استفاده از انواع لوازم آرایشی است. سوزش، خارش، خشکی و قرمزی همگی از نشانه های حساسیت است و در ترکیبات غیراستاندارد این واکنشها بیشتر است. التهاب و تحریک مداوم پوست در پی استفاده پی در پی از لوازم آرایشی در طول زمان می تواند به پدیده شایع پیری زودرس پوست بینجامد.
وی در خصوص استفاده نابجا از لوازم آرایشی گفت: آرایش های تند، نشانه اعتماد به نفس پایین است. افراد خجالتی و کسانی که هنوز به خودباوری اجتماعی و شخصی نرسیده اند از آرایشی استفاده می کنند که به تصور خودشان برایشان شخصیت می آورد. آرایش های خشن و تند مشخصه زنان بی اعتماد به نفس است.
با گسترش حس عدم اعتماد به نفس، دختران نوجوان تصور می کنند، آرایش پوشاننده نقص آنهاست. این افراد صورت خود را هر چند بی عیب باشد دارای معایب بزرگ می دانند. در نتیجه برای حل این مشکل رو به استفاده از لوازم آرایشی می آورند.
کرانیان با اشاره به اینکه بازار
در انحصار چین، تایلند و ترکیه است افزود: بین 80 تا 90 درصد لوازم و کالاهای آرایشی در ایران به صورت قاچاق از طریق مرزهای شرقی و غربی وارد ایران می شوند.
این در حالی است که عملاً هیچ اطلاعی از میزان سلامتی و بهداشتی بودن این محصولات وجود ندارد و گزارشهای متعددی که از مراکز بهداشتی دریافت می شود حکایت از خطر بالقوه این کالاها برای سلامتی مصرف کننده ایرانی دارد و آن دسته از آنها که دارای مارکهای معروف اروپایی یا آمریکایی هستند تقریباً همه قلابی بوده و به طرز ماهرانه ای در چین، تایلند و ترکیه جعل شده و روانه بازار ایران می شوند.
این دست از کشورها با ارایه تنوع گسترده ای از محصولات آرایشی با قیمتهای ارزان و در بسته بندیهای جذاب، مطابق بودجه، بخش عمده ای از مصرف کننده های ایرانی اقدام به تولید لوازم آرایشی می کنند.