دکتر شهریار مستوفی: از آنجایی که جامعه سالم زیربنای توسعه در هر کشور است یکی از راه های نیل به این هدف برخورداری از تغذیه سالم است که در اختیار قرار دادن اطلاعات لازم در مورد مواد غذایی به افرد جامعه تا حد زیادی در این زمینه مؤثر است.
مدیر نظارت بر مواد غذایی، آرایشی و بهداشتی
معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه: ایران یکی از
پرمصرف ترین کشورهاست که میانگین روزانه مصرف نمک در مردم 2 تا 3 برابر استاندارد
جهانی است. میزان مصرف نمک در ایران حدود 10 تا 15 گرم در روز است که این میزان
بسیار بیشتر از حد استاندارد مصرف نمک (5 گرم) است.
نمک عامل افزایش
فشار خون:
مصرف زیاد نمک از
مهمترین عوامل فشار خون بالاست. امروزه با توجه به شیوع بالای بیماری های قلبی و
عروقی و پرفشار خون مصرف زیاد نمک به عنوان یکی از مهمترین عوامل خطر در بروز این
بیماری ها شناخته شده است. آمارها نشان می دهد که از هر 380000 مورد مرگ و میر در
کشور 135000 مورد ناشی از بیماری های قلبی و عروقی بوده است.
* سازمان بهداشت جهانی
اعلام کرده است که میزان مصرف سدیم در بالغین باید کمتر از 2300 میلی گرم در روز
(معادل حدود 5 گرم نمک) باشد.
* کاهش مصرف نمک تنها به
بزرگسالان توصیه نمی شود. بلکه با توجه به این امر که ذائقه هر فرد از دوران کودکی
شکل می گیرد تلاش
خانواده در جهت ذائقه سازی سالم در کودکان از اهمیت بسزایی برخوردار است.
* به غذای کودک نمک زیاد
اضافه نکنید تا ذائقه او به غذای شور عادت نکند.
* انواع محصولات غذایی
مثل سوسیس، کالباس، کنسروها، خیارشور، تنقلات شور مثل چیپس و انواع فراورده های
غلات حجیم شده و انواع سس ها حاوی مقادیر زیادی نمک هستند.
* بررسی ها نشان داده
است در صورتی که افراد تنها 3 گرم از مصرف روزانه نمک خود را کاهش دهند حدود
50% از بیماری های قلبی و عروقی کاهش خواهد
یافت.
نمک یک مانع
بزرگ برای داشتن اسکلت محکم:
1- حدود نیمی از زنان
مسن تر از 45 سال و 90% زنان مسن تر از 75 سال به بیماری پوکی استخوان مبتلا می
شوند.
2- یکی از دلایل پوکی
استخوان مصرف زیاد نمک است.
3- پوکی استخوان باعث
کاهش کیفیت زندگی و برای برخی معلولیت دائمی می گردد.
4- دریافت زیاد نمک و
سدیم و مصرف غذا و تنقلات شور و پرنمک سبب کاهش بازجذب کلسیم از کلیه شده و دفع
ادراری آن را افزایش می دهد که خود عامل مهمی در کاهش تراکم استخوان و پوکی
استخوان است.
سرطان معده
ارمغان مصرف زیاد نمک:
1- سرطان معده یکی از
سرطان های شایع در کشور ماست.
2- مصرف زیاد نمک و
غذاهای پرنمک و تنقلات شور می تواند مخاط معده را تخریب و این اتفاق یکی از راه
های افزایش خطر سرطان معده است. در انگلیس برآورد شده که 24% از موارد سرطان معده
31% در مردان و 12% در زنان با مصرف بیش
از 6 گرم نمک ارتباط دارد.
3- همیشه مصرف بالای نمک
به معنی شور کردن غذاها نیست بلکه در حد بالایی از نمکی که روزانه مصرف می کنیم
نمک پنهان است که در درون مواد غذایی گوناگون وجود دارد.
اهمیت کاهش
مصرف نمک در سلامت کودکان:
1- عادات غذایی سالم را
باید از دوران کودکی پایه ریزی نمود.
2- برای کودکان حداکثر
میزان توصیه شده مصرف نمک کمتر از 3 گرم در روز است.
توصیه هایی
برای کاهش مصرف نمک:
1- غذای خانواده را با
نمک کم تهیه کنیم.
2- از گذاشتن نمکدان در
سفره خودداری کنیم.
3- از سبزی های معطر
تازه یا خشک مانند (نعناع، ترخون، ریحان و ...) یا سیر، پیاز، لیموترش تازه و آب
نارنج برای بهبود طعم غذا و کاهش مصرف نمک استفاده کنیم.
4- مصرف سوپ های آماده،
سس ها و محصولات فرایند شده مثل فست فودها (پیتزا، همبرگر، سوسیس، کالباس و ...)
را در برنامه های غذایی به حداقل برسانیم.
5- مصرف انواع شورها و
ترشی ها را در برنامه غذایی روزانه کاهش دهیم.
6- از تنقلات شور
(فراورده های غلات حجیم شده مثل پفک، چیپس، چوب شور) را در برنامه غذایی استفاده
نکنیم.
7- از پنیر و دوغ کم نمک
استفاده کنیم.
8- به نشانگرهای رنگی
تغذیه ای حک شده بر روی بسته بندی مواد غذایی دقت کنیم و غذاهایی با نمک کمتر که
به رنگ سبز
را انتخاب نماییم.
9- سالمندان با بیماری
فشار خون و بیماران کلیوی و دیابتی و سایر بیماری های مزمن باید سدیم دریافتی خود
را به کمتر از 1500 میلی گرم در روز کاهش دهند.
10- مواد غذایی حاوی
پتاسیم که در پایین آوردن فشار خون کمک می کنند را انتخاب کنیم. پتاسیم در میوه
ها، سبزی هایی مثل سیب زمینی، آب گوجه فرنگی، آلوبخارا، گلابی و موز وجود دارد.
منابع دیگر پتاسیم مانند ماهی، ماست و شیر، خرما و آب پرتقال می باشد.
در پایان باید
گفت که ارمغان مصرف بی رویه و زیاد نمک:
1- افزایش فشار خون و به
دنبال آن نارسایی کلیوی و بیماری های قلبی و عروقی
2- افزایش سرطان معده
3- پوکی استخوان
از جمله مشکلاتی هستندکه
می تواند جامعه را مورد هجمه خود قرار دهند پس بیایید همه باهم با:
1- کاهش نمک در نان
مصرفی که مهمترین منبع دریافتی مردم است
2- فرهنگسازی برای کاهش
مصرف نمک در حین طبخ غذا و حذف نمکدان از سر سفره و میز غذا
3- منع مصرف تنقلات شور
و پر نمک
قدمی محکم در راستای
تامین سلامت خود و جامعه برداریم.